Son dakika gelişmesiyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın kabul ettiği 30 günlük ateşkes planını desteklediğini açıkladı, ancak sert koşullar öne sürdü. 14 Mart 2025 sabahı Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko ile Kremlin’de yaptığı görüşme sonrası konuşan Putin, “Fikir doğru ve destekliyoruz, ama nüanslar var” diyerek masaya yumruğunu vurdu. Ateşkesin kalıcı barışa yol açması ve krizin temel nedenlerini ortadan kaldırması gerektiğini vurgulayan Putin, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşme ihtimaline de değindi. Rusya’nın Ukrayna’daki kontrol ettiği toprakları bırakmayacağı ve silahsızlandırma talep ettiği belirtilirken, bu şartlar küresel diplomaside tansiyonu yükseltti.
Trump’tan Hızlı Hamle: Enerji Lisansı İptal Edildi
Putin’in açıklamalarının hemen ardından ABD Başkanı Donald Trump, sert bir yanıt verdi. Trump yönetimi, Rus petrol, gaz ve bankacılık sektörlerine yönelik yaptırımları artırarak enerji ödemelerine izin veren lisansı feshetti. CBS’nin haberine göre, Hazine Bakanlığı, Biden döneminde verilen 60 günlük muafiyeti sona erdirdi; böylece Sberbank, VTB Bank gibi büyük Rus finans kuruluşları ABD ödeme sistemlerinden dışlandı. Bu karar, diğer ülkelerin Rus petrolüne erişimini zorlaştırarak küresel arzı daraltabilir ve varil başına 5 dolarlık fiyat artışı öngörülüyor. Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt ise Trump’ın bu adımı onaylayıp onaylamadığına dair net bilgi vermedi.
Zelenski ve Avrupa’dan Tepkiler: “Putin Manipüle Ediyor”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Putin’in ateşkes şartlarını “öngörülebilir ve manipülatif” olarak nitelendirdi. Video mesajında, “Putin, Trump’a ‘savaşı sürdürmek istiyorum’ diyemez, bu yüzden süreci uzatacak şartlar koyuyor” dedi. Zelenski, ABD’nin koşulsuz ateşkes teklifini desteklediklerini ve bu dönemde barış planı hazırlanabileceğini belirtirken, “Süreci uzatan tek taraf Rusya” uyarısında bulundu. Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu ise, “Rusya bizi hasım seçti, çatışma mantığına ilerliyoruz” diyerek, Ukrayna’nın silahsızlandırılmasının kırmızı çizgi olduğunu vurguladı. Avrupa, Putin’in taleplerine karşı temkinli bir duruş sergiliyor.
Putin’in Şartları ve Lukaşenko’nun Çıkışı Gündemde
Putin, ateşkes için Ukrayna’nın silahsızlandırılması, NATO barış gücünün devre dışı kalması ve Rusya’nın elindeki bölgelerin tanınmasını talep etti. Kremlin, “Kırım, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya Rusya’nındır” diyerek taviz vermeyeceğini açıkladı. Ayrıca, Batı’da dondurulan 300 milyar dolarlık Rus varlıklarının serbest bırakılması da şartlar arasında. Belarus lideri Lukaşenko ise, “Ukraynalılar uzun zaman önce masaya oturmalıydı” diyerek Zelenski’yi suçladı ve Batı’yı Ukrayna’yı savaşa itmekle itham etti. Lukaşenko’nun “Kara toprak ve nadir elementler Batı’ya gidecek” iddiası, bölgesel gerilimi daha da artırdı.
Diplomasi ve Yaptırımlar Arasında Gergin Bekleyiş
Trump, Oval Ofis’te NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile yaptığı görüşmede, “Rusya’nın ateşkese ‘evet’ demesini umuyorum” dedi ve Putin’in açıklamasını “ümit verici” bulduğunu belirtti. Ancak ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova ziyareti sonrası heyetin ayrılması, görüşmelerin henüz sonuçlanmadığını gösteriyor. Rus basını, Witkoff’un ABD Büyükelçiliği’nde 1 saat kaldığını yazarken, diplomasi trafiği hız kesmedi. Putin’in “Trump ile konuşabilirim” çıkışı ve Trump’ın yaptırımları sıkılaştırma hamlesi, Ukrayna krizinde belirleyici bir haftaya işaret ediyor. Dünya, bu gergin bekleyişte bir sonraki adımı izliyor.