Yeşil Nobel Ödülü, Türkiye’den ilk kez Zafer Kızılkaya’ya verildi.
Zafer Kızılkaya, Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında deniz ekosistemlerini korumak için önemli çalışmalara imza atan bir çevre aktivisti ve Akdeniz Koruma Derneği’nin (Mediterranean Conservation Society) başkanıdır. Gökova Körfezi’nde başlattığı çabalar sayesinde Türkiye’nin deniz koruma alanlarını genişletme çabalarıyla uluslararası alanda tanınan bir isim haline gelmiştir. Zafer Kızılkaya’nın Goldman Çevre Ödülü’nü kazanması, Türkiye’ye bu prestijli ödülü kazandırmıştır.
Türkiye, coğrafi ve kültürel olarak Avrupa ile Asya’nın kesişim noktasında bulunan bir ülkedir. Ancak Akdeniz ve Ege kıyılarında aşırı avlanma, yasa dışı avlanma, plastik kirliliği, kıyı yapılaşmaları ve iklim değişikliği gibi sorunlar deniz ekosistemlerini ve balıkçılık sektörünü derinden etkilemiştir. Zafer Kızılkaya, bu sorunları fark ederek Türkiye’nin denizlerini kurtarmak için kararlı bir şekilde mücadele etmeye başlamıştır.
2012 yılında kurduğu Akdeniz Koruma Derneği ile Zafer Kızılkaya, Türkiye’nin ilk topluluk yönetimindeki deniz koruma alanını Gökova Körfezi’nde oluşturmuştur. Balıkçı topluluklarıyla yakın işbirliği içerisinde yürütülen bu çabalar, Gökova Körfezi’ndeki ekosistemin hızla toparlanmasına ve yerel balıkçılar arasında yeni bir umut ışığı doğmasına neden olmuştur.
Gökova Körfezi modelinin başarısıyla birlikte, Zafer Kızılkaya ve ekibi Türk Hükümeti’ne başvurarak deniz koruma alanlarının genişletilmesini talep etmiştir. Kızılkaya, balıkçı kooperatifleriyle sıkı bir işbirliği içinde çalışarak, deniz koruma alanlarının sınırlarını belirlemek için kapsamlı veriler toplamış ve önerilerini sunmuştur. Ayrıca, balıkçıları deniz koruma alanlarında avlanma kurallarına uyum konusunda eğitmiş, bu konuda farkındalık oluşturarak destek sağlamıştır.
Zafer Kızılkaya’nın cesur ve kararlı mücadelesi, Türkiye’nin denizlerini korumak adına önemli bir dönüm noktası olmuştur. Çalışmaları, ulusal ve uluslararası alanda büyük takdir toplamış ve Türkiye’yi deniz ekosistemlerinin korunması konusunda öncü bir ülke haline getirmiştir.
Çabalarının sonucunda, Türkiye’nin deniz koruma alanları 2020 yılında genişletilmiştir. Trolsüz ve gırgırsız deniz koruma alanları 350 km²’ye, avlanma yasağı olan bölgeler ise 70 km²’ye kadar genişletilmiştir. Bu genişleme sayesinde deniz yaşamı korunmuş ve balıkçı toplulukları desteklenmiştir. Türkiye’nin bu çabaları, etkili deniz korumanın mümkün olduğunu ve bölgedeki deniz ekosistemlerinin toparlanabileceğini göstermiştir.
Zafer Kızılkaya’nın liderliğindeki Akdeniz Koruma Derneği, sadece deniz koruma alanlarının genişletilmesiyle sınırlı kalmamıştır. Kızılkaya, aynı zamanda istilacı türlerle mücadele konusunda da önemli çalışmalara imza atmıştır. Özellikle aslan balığı gibi istilacı türlerin popülasyonunu azaltmak için yenilikçi yöntemler geliştirmiştir. Yerel şeflerle işbirliği yaparak aslan balığının kullanımını artırmaya teşvik etmiş ve böylece hem denizlerdeki istilacı türlerin azalmasına hem de balıkçıların gelir elde etmesine katkıda bulunmuştur.
Zafer Kızılkaya’nın çevre koruma çalışmaları, Türkiye’de ve uluslararası alanda büyük takdir toplamıştır. 2020 yılında Goldman Çevre Ödülü’nü kazanarak “Yeşil Nobel” olarak adlandırılan bu prestijli ödülü Türkiye’ye getiren ilk kişi olmuştur. Kızılkaya, bu ödülle Türkiye’nin çevre koruma konusundaki potansiyelini ortaya koymuş ve Türkiye’nin deniz koruma alanlarında Avrupa lideri olabileceğini vurgulamıştır.
Zafer Kızılkaya’nın liderliğindeki Akdeniz Koruma Derneği’nin çabaları, Türkiye’nin deniz ekosistemlerinin korunması ve balıkçılık sektörünün sürdürülebilirliği için önemli bir kilometre taşı olmuştur. Kızılkaya’nın öncülüğünde yürütülen bu çalışmalar, denizlerimizin zenginliklerini korumak ve gelecek nesillere aktarmak adına büyük bir ilham kaynağı olmuştur. Zafer Kızılkaya, Türkiye’nin deniz koruma kahramanı olarak çevre koruma alanında önemli ilerlemeler sağlamış ve Türkiye’nin çevre bilinci ve sürdürülebilirlik konusundaki liderlik rolünü desteklemiştir.