Türkiye’de doğalgaz faturaları için yeni bir dönem başlıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, uzun süredir üzerinde çalıştığı kademeli tarife sistemini hayata geçirmek için adımlarını hızlandırdı. Tüketim miktarına göre fiyatlandırma yapacak bu modelde, soğuk ve sıcak iller ayrımı öne çıkıyor. Bakanlık, Hakkari ve Erzurum gibi yüksek tüketimli soğuk illerle, Adana ve Mersin gibi düşük tüketimli sıcak iller arasındaki farkı dengelemeyi planlıyor. İşte bu önemli değişikliğin detayları…
Kademeli Tarife Nedir?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, elektrikte olduğu gibi doğalgazda da kademeli fiyatlandırma sistemine geçiyor. Bu sistemde, her ilin iklim koşulları dikkate alınarak farklı tüketim kademeleri belirlenecek. Amaç, sübvansiyonların yalnızca gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamak. Bakanlık, soğuk bölgelerde yaşayanların daha fazla doğalgaz kullanma zorunluluğunu göz önünde bulundurarak, bu illerdeki kademe sınırlarını daha yüksek tutmayı hedefliyor. Böylece adil bir fiyatlandırma modeli ortaya çıkacak.
Soğuk ve Sıcak İller Ayrımı
GAZBİR verilerine dayanan analizler, Türkiye’deki doğalgaz tüketiminin illere göre ciddi farklılıklar gösterdiğini ortaya koydu. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, “Hakkari’de hane başına yıllık tüketim 1401 metreküpken, Adana’da bu rakam 521 metreküpe düşüyor” dedi. Bu fark, doğrudan iklim koşullarından kaynaklanıyor. Bakanlık, bu verileri esas alarak her il için özel bir normal tüketim eşiği belirleyecek; eşik üstü tüketimler daha yüksek bir tarifeden faturalandırılacak.
Tüketim Verileri Ne Diyor?
TEPAV ve TAYED’in 2023 verilerine göre, illerdeki hane başına ortalama tüketim şu şekilde:
- En yüksek tüketim:
- Hakkari: 1401 metreküp
- Erzurum: 1348 metreküp
- Ardahan: 1317 metreküp
- Muş: 1311 metreküp
- Ağrı: 1224 metreküp
- En düşük tüketim:
- Adana: 521 metreküp
- Osmaniye: 527 metreküp
- Mersin: 531 metreküp
- Antalya: 566 metreküp
- Büyükşehirler:
- İstanbul: 869 metreküp
- Ankara: 1067 metreküp
- İzmir: 736 metreküp
Bu veriler, soğuk illerdeki vatandaşların ısınma için daha fazla doğalgaz kullandığını gösteriyor. Bakanlık, bu farklılıkları dikkate alarak il bazlı kademe uygulaması üzerinde çalışıyor.
Bakanlık ve Uzmanlardan Açıklama
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Kasım 2024’te yaptığı bir açıklamada, “Doğalgazda kademeli tarife, tüketim miktarına göre hassas bir altyapı gerektiriyor. Soğuk illerdeki yüksek tüketimi göz ardı edemeyiz” demişti. Ali Rıza Öner ise, “Amaç, sübvansiyonların yanlış ellere gitmesini önlemek ve adaleti sağlamak. Soğuk iklimdeki haneler lehine bir tarifelendirme olacak” diyerek modelin sosyal boyutuna vurgu yaptı. Yeni sistem, 2026 kışına yetiştirilmeye çalışılıyor.
Vatandaş Ne Bekliyor?
Bu düzenleme, sosyal medyada da yankı buldu. Soğuk illerdeki vatandaşlar, “Sonunda hakkaniyet sağlanacak” derken, sıcak bölgelerdeki kullanıcılar, “Biz zaten az kullanıyoruz, avantajımız ne olacak?” sorusunu gündeme getirdi. Bakanlık, teknik hazırlıkları tamamladıktan sonra detayları kamuoyuyla paylaşacak. Yeni modelin, hem ekonomik hem de sosyal açıdan dengeli bir çözüm sunması bekleniyor.
