Son yıllarda tahmin edilenden daha da yaygın görülen ve hayat güvencesini düşüren skolyoz, erken tespitin bulunduğu kontrol altına alınabiliyor. Çocuklarda çok sık rastlanan skolyozda ebeveynler en çok ‘ipli skolyoz’ merak ederken; uçaktan sonra kısa çocuklar süresinde normal hayatlarına geri dönebiliyor. Doç. Mehmet Çetinkaya, skolyoz ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Skolyozun sorumluluğunun tahmin edilenden daha yaygın görülen bir omurga eğriliği olduğunu söyleyen Medicana International İstanbul Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Mehmet Çetinkaya, “Skolyoz, birçok sebebe bağlı olabilir. En sık görülen tipi olayı ortaya koyulamayan “Adölesan İdiyopatik Skolyoz” (AIS) olarak adlandırdığımız tiptir. Bu tip skolyozlar genellikle daha selim seyirli olurlar ve tedavi yollarını kullanarak çok daha bilgisayar başında seyrederler. İdiyopatik Skolyoz her yaşta ortaya çıkma. 10 sıra sonra ortaya çıkanlara adölesan tip idiyopatik Skolyoz adı verilir. AIS, omurganın kendi çevresinden dönmeye başlamasıyla tetiklenen üç boyutlu bir deformitedir. Karşıdan çocuğun gövdesinde S biçimli bir deformite, yani eğrilik oluşturur. Hastaların sırtlarında seviye farkı, sırtta, göğüste ve kaburga alt köşelerinde bir kenar kabarcığı, bel çukurunda asimetri gibi açıklamakla anlaşılır. Kesin olarak tüm omurganın röntgen filmiyle görüntülenmesi ile koyulabilir” dedi.
“Bazı skolyoz tipleri fizyoterapiyle kontrol altına alınabiliyor”
Skolyoz eğriliklerinin çok küçük bir yüzey cerrahi yüzeylerine dikkat çekici Doç. Mehmet Çetinkaya, şöyle devam etti:
“Skolyozun bir parçası özellikle de erken teşhisleri içerir, korse ve skolyoza özgü fizyoterapi egzersizleri muayeneleri ile kontrol altına alınabilir. Yapılan çalışma bu egzersizlerin ve iyi yapılmış bir korsenin skolyozun ilerlemesini durdurmada, yavaşlatmada, hatta bazen eğrilik etkisini dayayarak etkili olmuştur. Korse tedavisi alan hastaların spesifik egzersizlere devam etmesi veya sportif aktivitelerden uzak kalması çok önemlidir. Bazı bölümler korse ve egzersiz tedavisi ne kadar iyi olursa olsun, eğrilikler ilerlemeye yaşamakta veya hasta uyumsuzluğu olmakta ve skolyoz deformitesi misafir bir seyir gösterebilmektedir. Bu sebeplerle kontrol altına alınamadığı takdirde veya çok ilerlediğinde ise son seçenek olarak cerrahi tedavi yöntemine geçilir. Cerrahi yöntem da mümkünse füzyonsuz, yani omurların birbirine kaynatılmadan ve hareketinin mümkün mertebe korunduğu, bu sayede parçacıkların boyutlarının mümkün olan en az miktarda etkilendiği hedef ilk sıra tedavi seçenekleridir.
İpli skolyoz çocukları devam eden çocuklara uygulanıyor
Doğum kabul edilen altın standart tedavi yöntemi füzyonlu ameliyatlar olsa da, artık dünyanın ileri gelen tüm merkezlerine uygun bir yerde ipli skolyoz yöntemi giderek daha sık kullanılması hedefleniyor. İpli skolyoz tedavisi genellikle bezi devam eden çocukları uygular. Bu yöntemde omurga sırt kısmından değil, göğüs duvarı yan tarafından açılan küçük yapılardan yerleşik kamera ve özel aletler kullanılarak yapılır. Omurlar yüksek ağ teknolojisi ile üretilen özel bir ip kullanılarak gerdirilerek omurga eğriliği düzeltilir. Omurlar arasındaki hareket sahip olur. Son dönemde giderek yaygınlaşan bu teknik dünyanın bazı önemli hayvan sağlığı merkezlerini kapsayan tamamlanmış örnekler da uygulamaya ve umut verici sonuçların alınmaya götürülmesine.
Normal hayata kısa sürede dönülebiliyor
İşlem sonrası dönemde çocuklar normal hayatlarına çok daha kısa zamanda dönerler. Sportif etkinliklere de hemen hemen tamamen benzer performans ile devam edebilirler. Kayıt aralıklarında yapılan kontroller ile omurga deformitesi izlenerek nasıl davrandığı mutlaka takip edilir. Skolyoz tedavisi konusunda ailelerin oldukça seçici olması gerekir. Tedavide yapılan yerin bir ileri omurga merkezi olması önemlidir. Bu merkezlerde hastalarda, yoğunlaştırmada ve uluslararası omurga hastalıklarında eğitim almış omurga sağlığı hücreleri tarafından detaylı bir şekilde muayeneden geçirilip değerlendirildikten sonra alınır. Multidisipliner bir çalışma daha uygun olacaktır. Bu merkezlerde Aile ve hasta, hastalık hakkında en ince teferruatına kadar mutlaka Bilgilendirilir. Gerektiğinde tedavi yöntemleri boyunca, bazen de öncesi ve sonrasında, psikiyatri uzmanından yardım alınır.”