Bilim dünyasında çığır açan gelişme: Konuşma niyetini cümlelere dönüştüren cihaz test edildi
Konuşma yetisini kaybetmiş bireyler için umut verici bir gelişme Kaliforniya’dan geldi. Bilim insanları, beyin sinyallerini gerçek zamanlı olarak konuşulan kelimelere dönüştürebilen bir beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) geliştirdi. Cihaz, felç nedeniyle 18 yıldır konuşamayan 47 yaşındaki bir kadın üzerinde başarıyla test edildi.
Nature Neuroscience dergisinde pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre, cihaz kadının beynine ameliyatla yerleştirildi ve konuşma merkezinden alınan nöral sinyaller yapay zeka destekli bir sistemle cümlelere çevrildi.
Anında kelimelere dönüşen düşünceler
Çalışmanın ortak yazarı, Kaliforniya Üniversitesi’nden Gopala Anumanchipalli, cihazın “konuşma niyetini akıcı cümlelere dönüştürdüğünü” söyledi. Geleneksel BCI sistemlerinin aksine bu cihazda gecikme minimum seviyeye indirilmiş durumda. Her 80 milisaniyede bir — yaklaşık yarım heceye denk gelen — sinyal bir kayıt sistemine gönderiliyor ve konuşma parçaları anında işleniyor.
“Bu sistem, bir cümlenin tamamlanmasını beklemiyor; her sinyali anında işliyor,” diyen Anumanchipalli, bu yaklaşımın daha doğal ve kesintisiz bir iletişim sunduğunu vurguladı.
Kendi sesiyle yeniden konuşmak
Ekip, cihazın kadın hastanın yaralanmadan önceki sesini modelleyerek bir konuşma sentezleyici oluşturdu. Böylece, hastanın düşünceleri yalnızca yazıya dökülmekle kalmadı; aynı zamanda neredeyse kendi sesiyle duyulabilir hale geldi. Bu özellik, kullanıcıya kimliğini ve özgün sesini yeniden kazandırmayı amaçlıyor.
Uzmanlardan tam not
Çalışmanın bir parçası olmayan Kansas Üniversitesi’nden konuşma bilimcisi Jonathan Brumberg, bu yeniliği “alan için büyük bir sıçrama” olarak nitelendirdi. Brumberg’e göre gerçek zamanlılık, konuşmanın doğallığını korumak açısından kritik bir adım.
Konuşamayanlara ses olma umudu
Henüz deneysel aşamada olan sistemin, gelecekte ALS, felç ya da çeşitli nörolojik hastalıklar nedeniyle konuşma yetisini kaybeden bireyler için büyük bir fark yaratması bekleniyor. Araştırmacılar, bu teknolojinin toplantılarda ya da telefon görüşmelerinde kullanılabileceği gerçek zamanlı sesli iletişim araçlarına dönüşebileceğini öngörüyor.
