ABD ve Çin Arasında Yapay Zeka Yarışı ve İkili İlişkilerdeki Gerilim
Çin hükümeti, bilgisayar çipleri üretiminde kullanılan iki önemli malzemenin ihracatı üzerindeki kontrolleri sıkılaştırıyor. Çin, dünyanın en büyük metal üreticisi olması nedeniyle gallium ve germanium ihracatı için gelecek aydan itibaren özel lisanslar gerekecek. Bu adım, Washington’ın Çin’in bazı ileri mikroişlemcilere erişimini kısıtlama çabalarının ardından gelmektedir. Açıklama, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın Pekin’e yapacağı önemli bir ziyaretten sadece birkaç gün önce yapıldı.
BBC muhabirlerinin haberine göre; Çin Ticaret Bakanlığı pazartesi günü, kısıtlamaların “milli güvenliği ve çıkarları korumak” için gerektiğini belirtti. Bu gümüş rengindeki metaller yarıiletken, iletişim ve askeri ekipmanlarda kullanılır. Aynı zamanda güneş panelleri gibi ürünlerde de önemli malzemelerdir. Mobil telefonlardan askeri donanımlara kadar her şeyi çalıştıran yarıiletkenler, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki acı bir anlaşmazlığın merkezinde yer almaktadır. ABD, askeri kullanıma yönelik olarak kullanılabileceğinden endişe duyduğu teknolojiye Çin’in erişimini kısıtlamak için adımlar atmıştır, örneğin süper bilgisayarlar ve yapay zeka için kullanılan çipler gibi.
ABD’nin yanı sıra Hollanda ve Japonya gibi ülkeler de bu çabalara katılmıştır. Hollanda geçen hafta, belirli yarıiletken üretim ekipmanlarının ihracatını kısıtlayacağını duyurdu. Bu, Hollanda’nın bu yılın başlarında duyurduğu “en gelişmiş” mikroçip teknolojisi ihracatını kısıtlama planlarının ardından gerçekleşti. Kontrollerin, küresel mikroçip tedarik zincirinde önemli bir oyuncu olan Hollanda çip ekipmanı üreticisi ASML’yi etkilemesi beklenmektedir. Bu arada Japonya, bazı bilgisayar çipi üretim ihracatını kısıtlamayı planlıyor. Mart ayında duyurulan önlemler, 23 çeşit yarıiletken üretim ekipmanını etkileyecek.
Çin, Washington’ın getirdiği ihracat kontrollerine karşılık olarak ABD’yi “teknoloji hegemonyası” olarak adlandırmaktadır. Son aylarda Pekin, Amerikan askeri ile bağlantılı olan şirketlere yönelik kısıtlamalar getirmiştir, örneğin Lockheed Martin gibi havacılık şirketi. Perşembe günü Çin’e dört günlük bir ziyaret gerçekleştirecek olan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Washington ile Pekin arasındaki ekonomik bağların koparılmasına karşı uyarıda bulundu. Geçen ay Kongre önünde yaptığı bir konuşmada, “Ticaret ve yatırımın mümkün olduğunca açık olduğu bir durumdan hem biz hem de Çin kazanır, ve Çin’den ayrılmaya çalışmak felaket olurdu” dedi.
