Karabük Üniversitesi (KBÜ) Mühendislik Fakültesi eğitmenleri “TÜBİTAK 1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı” çevre ürettikleri “H-Tipi Çelik Profiller için Hızlandırılmış Soğutma ve Kendini Temperleme Ünite Tasarımı, İmalatı ve Mekanik Özelliklere Etkisinin İncelenmesi” projesi ile ithal edilen depreme koruma profillerin Türkiye’de üretimini hedefliyoruz.
KBÜ Mühendislik Fakültesi yöneticileri Prof. Dr. Hayrettin Ahlatcı, Prof. Dr. İsmail Esen, Prof. Dr. Bilge Demir, Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş (KARDEMİR) AR-GE yöneticisi Dr. 1005 – Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı çerçevesinde yaptıkları “H-Tipi Çelik Profiller için Hızlandırılmış Soğutma ve Temperleme Ünitesi Tasarımı, İmalatı ve Mekanik Özelliklere Etkisinin İncelenmesi” başlıklı proje ile hem hafif hem de mukavim profil üretimi için seçilen profillere ısıl işlem kademesinde “Hızlandırılmış Soğutma ve Kendini Temperleme (HS-KT)” işlemi boyunca hem dayanıklılık değerlerinde dizi hem de toklukta başarma gerçekleştirdi.
Türkiye’de kullanılan eksi üretim yapılmayan QST profillerinin üretimi için bu proje ile birlikte ilk çıktı atıldı. İşletme sanayide yaygınlaştırma ile daha büyük ebat profillerde nozul genişletmeyi ve nozulların devreye girmesi ile sanayi ebatlı üretime uyarlanabilmesinin mümkün olması ve ithal edilen Türkiye’de üretimine yönelik ana üssün inşa edilmesi planlanmakta. Bu proje çevresinde hızlandırılmış soğutma sağlayan özel nozul sistemi kullanımı, su yüklemesi kullanan firmalardan seçkin özellik olup, düşük üretim güvenliği, katma değeri yüksek ürün elde edebilmesi ile hem çevre dostu bir üretim hem de QST çeliklerin ithalatının önüne geçilerek cari açığın azaltılması hedefleniyor.
Depreme dayanıklı profillerin öncüsü olacak
Hayrettin Ahlatcı, bu proje kapsamında hem yüksek dayanımlı hem tokluğu iyi 120 ve 140 ebadında H profil testlerini gerçekleştirdiklerini belirtti. Bu testin sonucu tokluklarının aşınma dayanımlarının yüzde 40 oranındaki performansını gösterdiğini ifade eden Ahlatcı, “275 megapascaldan 500 megapascala kadar gösteri elde edilmiştir. profiller kullanımı üzerine sınırlamalar hatta deprem standartlarında bu düzeltme değişiklikleri yapmışlardır. Bazı gruplarıda bizim ön ayak olarak bunların kurulması veya yürütülmesinde bir katkımız bulunacaktır” dedi.
“Türkiye’de ilk”
Bu hedef Türkiye’de bir ilk olduğunu vurgulayan İsmail Esen ise “Bu ünite profesyonel bir şekilde hava ve su karışımını ısıl işlem yapılacak metal çevre belirli oranda püskürtmek üzere alttan üstten ve yandan nozullarla yerleşimi ayarda püskürtebilen ve bu atölye ortamında montajını ekiple birlikte çalıştıran bir teçhizattır. Ve imalatının yüzde 90’ı bu gördüğü laboratuvarda gerçekleştirilmiştir. edebilen su verme işlemi, lineer hareket edebilen sıcak profilin içeriye girmeyi sağlayan sistemiyle, hava ve su sistemiyle tamamen orijinal bir sistemdir.Türkiye’de ilktir.” diye konuştu.
Patentlenebilecek ve Türkiye’deki sanayi koleksiyonunda büyük bir fayda sağlayacaksa bir sistem olduğunu anlatan Esen, şunları kaydetti:
“Bu sistemle elde edilen güvenlik çeliklerinin dünya üzerindeki büyük sistemlerinin, büyük gökdelenlerin, statların veya hafif ve dayanıklı hale getirilmesi mümkün olacaktır. İhracatta da büyük bir ivme kazandıracağını hayal etmeyen bir proje çalışmasıdır.”
Düşük vasıflı çeliğin katma değeri artacak
Bilge Demir, tahmin projesi ile düşük vasıflı bir çeliğin katma havalandırma havalandırmasının mümkün olduğunu belirtti. KARDEMİR’in gelişinin birçok ülkeye çeliğe bu şekilde uygulanmasını uygulayabileceğini aktaran Demir, “Gördüğünüz ünite hızlı soğutma ile düşük vasıflı bir çeliğin vasıflı bir hale getirilmesi yani diğer bir ifadeyle aslında değeri düşük olan bir şeyleri daha değerli bir hale getirmesi yani katma harekat operasyonlarıdır. Katma değeri Yüksek aşınma elde edilmesi her zaman ekonomisinin ve beraberinde getirdiği bir hedeftir.Çelik, malzemelerin en önde olanıdır, metallerin en fazla olan yüzde 94 nispetinde ve en yaygın olanıdır, en ekonomik, en teknolojik olanıdır.Karabük bu konuda çok şanslıdır.Şu anki bu projeyle yapılanmıştır Çalışma çok daha hassas ve kontrollü bir çalışmadır.Bunun açılımında bütün KARDEMİR’in ürettiği birçok ayrım çeliğine bu çalışma uygulanabilir.” ifadelerine yer verdi.
“Bunun yanında mühendislik açısından şekillendirilebilir olması ve kaynaklanabilir olması çok önemli” diyen Demir, şunları kaydetti:
“Yüksek alaşımlarla böyle bir profil elde etme imkanınız ekonomik ve teknolojik olarak mümkün değildir. Bunu yapabileceğiniz en önemli noktadan bir tanesi burada gördüğünüz projeyle sağlanabilecek hızlı soğutmadır. daha yüksek katma değerli ürünler, sadece bağlantı noktaları açısından değil savunma sanayi ve teknoloji açısından da termomekanik işlemlerle yani kontrollü, haddeleme ve kontrollü soğutmayla bu tür çeliklerin daha da öte bir özelliği ve dayanıma kavuşturulmasıdır.”