Yalan Haber Döngüsünde Yapay Zekanın Rolü: İfadeleriyle, Yalanlarıyla ve Çarpıtmalarıyla Öne Çıkıyor
Son yıllarda internet, yanlış bilgi ve sahte haberlerle dolup taştı. Bir araştırma, 2018 yılında Twitter platformunda yanlış, çarpıtma ve yalan haberlerin gerçek bilgilerden ve doğru haberlerden altı kat daha hızlı yayıldığını ortaya çıkardı.
Yalan haberlerin yayılmasında insanların etkisi tarihsel olarak büyük olmuştur. Bazı ülkelerdeki hükümetler, gerçek gibi görünen sahte içerikleri internete enjekte etmek için binlerce kişiyi istihdam etmektedir. Ancak yeni bir çalışma, bu sürecin insan sahte habercilerini (AI) sistemleriyle değiştirerek daha büyük başarı elde edebileceğini öne sürmektedir.
Science dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, insanlar GPT3 (ChatGPT’nin önceki sürümü) tarafından üretilen yanlış bilgilere, insanlar tarafından yazılan benzer gönderilere göre daha fazla inanma eğilimindedir.
Zürih Üniversitesi Biyoetik Enstitüsü’nden Giovanni Spitale ve Federico Germani, GPT3’ün nasıl bir silah olarak kullanılabileceğini analiz etmek için çalışmalarını yürüttüler. GPT3, aşı güvenliği, iklim değişikliği, evrim teorisi ve 5G gibi tartışmalı konular hakkında hem doğru hem de yanlış tweetler üretecek şekilde programlandı. Araştırmacılar, aynı konularla ilgili insanlar tarafından yazılan doğru ve yanıltıcı tweetleri de araştırdılar.
Araştırmaya katılan 700 kişiye gerçek insan tweetleri, sahte insan tweetleri ve (AI) tarafından üretilen doğru ve yanlış tweetler gösterildi. Katılımcılardan, tüm tweetlerdeki doğru ve yanıltıcı bilgileri belirlemeleri istendi. Yüzde 92’si, insanlar tarafından yazılan yanlış bilgileri ve Artificial Intelligence (AI) tarafından üretilen tweetlerdeki doğru bilgilerin doğruluğunu tespit etmeyi başardı. Ancak yüzde 11’lik bir kesim, yapay zeka tarafından üretilen yanlış bilgilerin, insan yapımı içerikten yüzde 37,5 daha fazla gerçek olduğuna inandı.
Bu durum araştırmacıları şaşırttı ve insanların (AI) tarafından üretilen yanlış bilgilere daha fazla inanma eğilimlerinin bilimsel bir nedeni olmadığını düşündürdü. Bununla birlikte, Spitale, (AI) araçlarının cümleleri ustaca formüle etme biçiminin bu eğilimle ilişkili olduğuna inanıyor. Çalışmada yer alan katılımcılar, doğru yapay zeka tweetinin doğruluğunu insan tweetlerinden yüzde 72 daha kolay bir şekilde yüzde 84 doğrulayabildi.
Yapay Zeka ve Yalan Haber Döngüsü: İfadeleriyle, Yalanlarıyla ve Çarpıtmalarıyla Öne Çıkıyor
Katılımcılar, yapay zeka tarafından üretilen yanlış bilgileri insanlar tarafından yazılanlardan daha hızlı ve kolayca onayladılar. Bunun nedeni, (AI) tarafından üretilen bilgilerin daha net ve otomatik bir formatta yazılmış olması olabilir.
Yapay zekanın yardımıyla yayılan yanlış bilgilerin ölçeğine baktığımızda, bu durum büyük bir sorun teşkil etmektedir. Spitale, insanları yanlıltan ve doğru bilgiyi tespit etme yeteneklerine güvenlerini artıran bir bağlam yaratan bu durumun “bağışıklama teorisi” olarak adlandırıldığını belirtmektedir. (AI) içeriğini tanımada aynı sonucun görülmesini beklemişti, ancak tam tersini gördü. Yani insanların yapay zeka tarafından üretilen içeriği belirleme güveni azalıyordu.
Spitale, insanların yapay zeka silahlanma yarışına dahil olmasından endişe duymaktadır. Şirketler, daha güçlü ve daha ikna edici dil modelleri geliştirmek için birbiriyle yarışmaktadır. Bu da daha etkili içerik üretmeye yönelik bir çaba olarak yorumlanabilir. Ayrıca Spitale’nin çalışması, sadece yazılı metinlere odaklanmasına rağmen, üretken yapay zekanın görseller, videolar ve işitsel materyaller oluşturmada da daha sofistike hale geldiğini göz ardı etmememiz gerektiğini vurgulamaktadır. Bu da dezenformasyon riskini artıracaktır.
Spitale, (AI) konusunda son derece iyimser olmasına rağmen aynı zamanda yönetişim fırsatını kaçırma korkusuna sahiptir. Hızla gelişen bir teknoloji olan (AI) için gereken düzenlemelerin yeterince hızlı yapılmadığına dikkat çekmektedir. Spitale, “Sanırım geri dönüşü olmayan bir noktaya gidiyoruz. Bu teknoloji çok hızlı bir şekilde gelişiyor” ifadelerini kullanmaktadır.
Yapay zeka, insanları daha etkili bir şekilde aldatma potansiyeline sahip olmasıyla sosyal medyada büyük bir sorun oluşturuyor. Bu durumun farkında olmak ve bilinçli bir şekilde bilgi tüketimine yaklaşmak önemlidir.