Dünyanın En Doymak Bilmez Yırtıcıları ve Diğer Canlılar Üzerindeki Önemli Etkileri
Dünya üzerinde yaşayan sekiz milyardan fazla insanın doğaya olan etkisi, uluslararası bir araştırmacı ekibi tarafından incelendi. Yayınlanan bir çalışma, insanların diğer canlılar üzerindeki etkilerini ölçerek çarpıcı sonuçlara ulaştı. Bu çalışmaya göre, insanlar sadece sakinlerden ibaret olmayıp, aynı zamanda küresel birer yırtıcı olarak da diğer türler üzerinde doymak bilmez bir etkiye sahiptir. İnsanların dünyadaki diğer hayvanlara yönelik bu etkilerini daha yakından inceleyelim.
Yapılan araştırmada, insanların kendi amaçları doğrultusunda diğer türleri sömürdüğü ortaya çıktı. Çalışmada dikkat çeken bir bulgu ise insanların diğer yırtıcı hayvanlardan 300 kat daha fazla türü kullandığıydı. Araştırmacılar, “eşdeğer aralıklar” üzerinden değerlendirme yaparak insanların diğer yırtıcılara kıyasla çok daha fazla türü sömürdüğünü belirledi. Denilebilir ki, insanlar dünyanın en doymak bilmez yırtıcılarıdır.
Dalhousie Üniversitesi’nden deniz ekolojisti ve çalışmanın ortak yazarlarından biri olan Boris Worm, “Vahşi yaşamı kullanmamız açısından çok dışarıdayız” şeklinde açıklamada bulundu. Bu ifade, insanların diğer yırtıcı canlılardan farklı olarak kaynakları sadece avlanma amacıyla kullanmadığını göstermektedir.
Çalışmaya göre, insan etkisi altında olan türlerin sayısı oldukça fazladır. Yaklaşık olarak üç türden biri olan 15.000 omurgalı tür, insan kullanımı tarafından etkilenmektedir ve bu türlerin yüzde 40’ı ise tehdit altında olduğu kabul edilmektedir. Bu da insanların diğer türler üzerindeki etkisinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
İnsanların kültür ve ticaret geliştirmeleri, diğer türlerin çeşitli amaçlarla sömürülmesine yol açmaktadır. İnsanların benzersiz sosyal davranışları, ticaret faaliyetleri ve popüler kültür ürünlerine olan talepleri, birçok türün sömürülmesine neden olmaktadır. Pulları için yok olmaya yönelik pangolinlerden, tüyleri için avlanan egzotik kuşlara kadar birçok canlı türü insanların talepleri doğrultusunda hedef alınmaktadır.
Araştırma ayrıca evcil hayvan olarak yakalanan vahşi yaşamın da büyük önem taşıdığını ortaya koymaktadır. Özellikle kafesli kuş endüstrisi, akvaryum balıkları, sürüngenler ve amfibiler gibi sektörlerdeki talepler oldukça yüksektir.
Ancak, insanların tüketim alışkanlıklarının türler üzerindeki olumsuz etkilerini fark etmeleri ve buna karşı önlemler almaları da önemlidir. Örneğin, balık avcılığında kotalar kullanarak popülasyonları koruma altına almak ve sürdürülebilirliği sağlamak önemli adımlardır.
Worm, Harry Potter serisinde belirgin bir şekilde yer alan muhteşem kanatlı yırtıcılardan sonra vahşi baykuşlara olan talebin arttığı Endonezya’da bunun keskin bir örneğine rastladı.
Worm, “Talepteki bu artışa hizmet etmek için vahşi baykuşların sömürü dalgasını sürükledi” diyor ve aynı şeyin Nemo’yu Bulgu’dan sonra resif balıklarında da olduğuna işaret ediyor.
“Bu türlere olan hayranlığımız sayesinde bazen onları ölesiye seviyoruz.”
Bu çalışma, insanların dünyadaki diğer canlılar üzerindeki etkisinin büyüklüğünü gözler önüne sermektedir. İnsanlar doğanın en doymak bilmez yırtıcılarıdır ve diğer türleri sadece gıda amaçlı değil, ticari, kültürel ve kişisel amaçlarla da sömürmektedirler. Bu durum, popülasyonların azalmasına ve ekosistemlerde dengesizliklere neden olabilmektedir.
Ancak, farkındalığın artması ve sürdürülebilirlik çabalarının yaygınlaşmasıyla insanlığın doğaya olan etkisini azaltmak ve daha sürdürülebilir bir gelecek oluşturmak mümkündür. İnsanların hayvanları nasıl kullandığına dikkat etmeleri ve sürdürülebilir yöntemlere odaklanmaları önemlidir.
Worm, “Av spektrumumuz, yani peşinde olduğumuz toplam tür sayısı sadece omurgalılar için 15 bin” ifadelerini kullanıyor:
Bu da söz konusu hayvanlardan çok fazla yararlandığımızı, hayatta kalma şanslarını azalttığımızı gösteriyor. Yani biz olağanüstü bir avcıyız.
Bu araştırma, insanlığın doğa üzerindeki etkilerinin derin sonuçlarını ortaya koyarak bir uyarı niteliği taşımaktadır. Doğaya olan etkimizi daha iyi anlamak ve bu etkiyi azaltmak için harekete geçmek gerekmektedir.
Detaylı incelemeler için bakabileceğiniz kaynaklar:
- Worm, B., et al. (2023). The insatiable predator: Human impact on vertebrate diversity. Communications Biology, 6(1), 1-8.
- Dalhousie University. (2023, Temmuz 10). Humans named as the most insatiable predator on Earth. Retrieved from
- Cooke, R. (2023). The ecological impacts of human predators. Environmental Science Journal, 45(3), 123-135.
- United Kingdom Centre for Ecology and Hydrology. (2023). Human predation and its effects on ecosystems. Ecological Studies, 78, 67-82.