Dengeler değişiyor! Batı'dan İsrail'e yaptırım uyarısı

İngiltere, Fransa ve Kanada’nın öncülüğünde 22 Batılı ülke, Gazze Şeridi’ndeki insani kriz nedeniyle İsrail’e ortak bir bildiriyle sert uyarılarda bulundu. 19 Mayıs’ta yayımlanan açıklamada, İsrail’in askeri operasyonlarını derhal durdurması ve insani yardımların engelsiz ulaştırılmasına izin vermesi talep edildi, aksi takdirde hedefe yönelik yaptırımlar dahil somut adımlar atılacağı belirtildi.

Bildiri, Netanyahu hükümetinin Gazze’deki eylemlerini uluslararası insancıl hukukun ihlali olarak nitelendirirken, Hamas’a da 7 Ekim 2023’ten beri elinde tuttuğu rehineleri serbest bırakma çağrısı yaptı. İki devletli çözüm ve Filistin devletinin tanınması için kararlılık vurgusu, barış sürecine yönelik umutları güçlendirdi.

Gazze’deki insani kriz ve eleştiriler

Batılı ülkeler, İsrail’in Mart 2025’ten beri Gazze’ye uyguladığı tam abluka nedeniyle gıda, ilaç ve yakıt girişlerinin engellenmesini vicdanen kabul edilemez buldu. UNRWA yetkilisi Jonathan Fowler’ın “kıtlığın ilk aşamalarına girildi” uyarısı, krizin ciddiyetini ortaya koydu. Bildiride, İsrail’in sivillere yönelik orantısız güç kullanımı ve Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerin genişletilmesi de kınandı.

Yaptırım tehdidi ve uluslararası hukuk

Açıklama, İsrail’in insani yardım engellemelerinin Uluslararası Adalet Divanı’nın kararlarına aykırı olduğunu vurguladı. İngiltere, Fransa ve Kanada, İsrail’in tutumunu sürdürmesi halinde yaptırımlar uygulayacaklarını belirtti. AB Dış İlişkiler Temsilcisi Josep Borrell’in daha önce bazı İsrailli bakanlar için yaptırım sürecini başlatması, bu tehdidin ciddiyetini destekliyor. Bildiri, sivil kayıpları azaltma çabalarının yetersiz olduğunu da eleştirdi.

Ateşkes ve iki devletli çözüm çağrısı

Batılı ülkeler, ABD, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğundaki ateşkes görüşmelerine desteklerini yineledi. Haziran 2025’te düzenlenecek BM destekli İki Devletli Çözüm Konferansı’nın, kalıcı barış için kritik olduğu belirtildi. Filistin devletinin tanınması, barış sürecinin temel taşı olarak öne çıkarılırken, Hamas’ın 59 rehineyi serbest bırakması, insani durumu hafifletmek için acil bir adım olarak talep edildi.