ABD’nin İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine düzenlediği hava saldırıları, Orta Doğu’da tansiyonu zirveye taşıdı. 21 Haziran’ı 22 Haziran’a bağlayan gece gerçekleşen operasyonun uydu görüntüleri, tesislerdeki hasarın boyutunu ortaya koydu. ABD Başkanı Donald Trump, tesislerin “tamamen yok edildiğini” iddia ederken, Pentagon daha temkinli bir dil kullanarak “ciddi hasar” rapor etti. Saldırılar, bölgedeki nükleer gerilimi ve küresel enerji piyasalarını etkileyebilecek bir krizin kapısını araladı.
Fordo’ya sığınak delici bombalar
Fordo nükleer tesisi, dağın 80-90 metre altına inşa edilmiş yapısıyla İran’ın en korunaklı uranyum zenginleştirme merkezi. 22 Haziran sabahı Maxar Technologies’in çektiği uydu görüntüleri, tesisin giriş noktalarında GBU-57 sığınak delici bombaların neden olduğu gri-mavi kül tabakası ve moloz yığınlarını gösterdi. Yedi B-2 hayalet bombardıman uçağı, Fordo’ya 12, Natanz’a 2 adet 13 tonluk bomba bıraktı. Görüntüler, 250 metrelik kaskat salonunun hedef alındığını, ancak yeraltı hasarının tam boyutunun bilinmediğini ortaya koydu.
Natanz ve İsfahan’da ağır hasar
Natanz, İran’ın en büyük uranyum zenginleştirme tesisi olarak biliniyor. Planet Labs’in uydu görüntüleri, tesisin yer üstü yapılarının ve elektrik altyapısının ağır hasar gördüğünü, santrifüjlerin işlevsiz hale gelmiş olabileceğini gösterdi. İsfahan’daki nükleer araştırma kompleksi ise 30 Tomahawk füzesiyle vuruldu. Görüntüler, tesisin dönüştürme ve yakıt üretim birimlerinde ciddi yıkım olduğunu doğruladı. İran, tesislerin işlevselliğini koruduğunu savunsa da, uzmanlar santrifüj kapasitesinin büyük oranda azaldığını tahmin ediyor.
Operasyonun detayları ve küresel yankılar
“Gece Yarısı Çekici” operasyonu, 18 saatlik uçuşla Missouri’den gelen B-2 uçakları ve denizaltılardan fırlatılan füzelerle 25 dakikada tamamlandı. İran’ın hava savunması, saldırıyı algılayamadı. Pentagon’un eski uzmanı Wes Bryant, birden fazla bombanın aynı noktaya isabet ettirilmesinin tesisleri çökertme stratejisi olduğunu belirtti. İran, misilleme sinyali verirken, Türkiye ve BM itidal çağrısı yaptı. Saldırı, petrol fiyatlarını %7 artırarak küresel piyasaları sarstı.
Yorumlar
Kalan Karakter: