Çelik, mevcut yöntemin yetersizliğini vurgulayarak, geçmiş yıllardaki kişi başına GSYH oranlarını hatırlattı. 2026 için aylık GSYH tahmini 75 bin TL'ye dayanan hesaplamasında, net asgari ücretin yüzde 70 oranla 45 bin TL'ye ulaşabileceğini belirtti. Brüt tutar ise 52,5 bin TL olarak hesaplandı. Bu öneri, hükümetin büyüme tahminlerini temel alıyor ve enflasyon tartışmalarına alternatif sunuyor.
Prof. Dr. Aziz Çelik Kimdir
Prof. Dr. Aziz Çelik, çalışma ekonomisi alanında tanınmış bir akademisyen. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapıyor ve sendikal hareketler üzerine araştırmalarıyla biliniyor. Yazarlık kariyerinde, emek hakları ve ücret politikaları üzerine kitaplar kaleme aldı. Çelik, kamuoyunda asgari ücret ve işçi hakları tartışmalarında sıkça görüş bildiriyor. Kariyeri boyunca, sendika eğitimleri ve politika analizleri yürüttü. Bu önerisiyle, uzmanlığını güncel ekonomik verilere yansıtıyor.
Asgari Ücret Hesaplama Yöntemi
Çelik, asgari ücretin kişi başına GSYH'nin belirli bir oranından az olmaması gerektiğini savunuyor. Hesaplamada, 2026 için aylık GSYH'nin 75 bin TL olduğu varsayımını kullandı. Bu tutarın yüzde 70'i, net 45 bin TL'ye denk geliyor. Brüt maaş ise vergi ve kesintilerle 52,5 bin TL olarak belirleniyor. Öneri, 45-50 bin TL aralığını kapsıyor ve ekonomik büyümeden işçilerin pay almasını hedefliyor.
Yöntem, geçmiş uygulamalara dayanıyor. 2004 ve 2016 yıllarında asgari ücret, GSYH'nin yüzde 60'ına yakındı. 1970'lerde ise bu oran yüzde 75-80 arasında seyrediyordu. Çelik, bu oranların güncellenmesini önererek, enflasyon odaklı yaklaşımın geçim şartlarını dışladığını eleştirdi. Resmi enflasyon verilerinin tartışmalı olduğunu ve büyüme payını göz ardı ettiğini belirtti. Bu hesaplama, Anayasa'nın 55. maddesindeki hükümlere uyumlu bir kural olarak sunuluyor.
Eski Uygulama ve Güncel Karşılaştırmalar
Eski uygulamalarda, asgari ücret GSYH oranlarıyla dengeleniyordu. Çelik, bu dönemi hatırlatarak, mevcut yöntemin temel sorunlarını sıraladı. Enflasyona endeksleme, yoksulluk sınırını aşmayı engelliyor ve sosyal adaleti zedeliyor. Örneğin, Ekim 2025 itibarıyla tek kişi için yoksulluk sınırı 43 bin TL'ye ulaştı. Genel yoksulluk sınırı ise 93 bin TL'nin üzerinde; bunun yarısı 41.500 TL olarak hesaplanıyor. 2026 ortasında bu rakamlar artacak.
Karşılaştırmalarda, asgari ücretlinin son 11 ayda 85 bin TL kaybettiği verisi öne çıkıyor. Çelik, ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'in 1933 konuşmasından alıntı yaparak, işletmelerin işçilere insanca yaşam sağlayacak ücret ödemesi gerektiğini vurguladı. Önerilen yüzde 70 oranı, tarihsel yüzde 60-80 bandına yakın duruyor ve gerçekçi bir denge sağlıyor. Bu yaklaşım, hükümetin büyüme tahminlerini temel alarak, ücret politikalarını yeniden yapılandırıyor.
2026 Asgari Ücret Görüşmeleri ve Beklentiler
2026 asgari ücret zammı görüşmeleri, enflasyon tartışmalarını aşıp büyüme odaklı bir çerçeveye evriliyor. Çelik'in önerisi, bu süreçte alternatif bir yol haritası çiziyor. Net 45-50 bin TL aralığı, yoksulluk sınırını aşarak işçilerin alım gücünü koruyor. Hükümetin GSYH tahmini, bu hesaplamanın temelini oluşturuyor ve sosyal adalet vurgusuyla tartışmaları zenginleştiriyor.
Uzman, asgari ücretin sadece bir maaş değil, toplumsal bir denge unsuru olduğunu belirtiyor. Geçmiş oranların yeniden uygulanması, emek piyasasını istikrara kavuşturabilir. Görüşmelerde, bu tür hesaplamalar dikkate alınırsa, ücret artışı daha adil bir zemine oturur. Çelik'in çalışması, akademik birikimiyle güncel verileri birleştirerek, politika yapıcılara yol gösteriyor. Bu öneri, sendikalar ve işverenler arasında köprü kurma potansiyeli taşıyor.
Ekonomik büyüme, asgari ücretin geleceğini belirleyecek ana unsur. 2026 tahminleri, yüzde 70 oranla net 45 bin TL'yi gerçekçi kılıyor. Yoksulluk sınırındaki artışlar, bu tutarın zorunluluğunu pekiştiriyor. Çelik, yöntemini Anayasa'ya dayandırarak, tartışmalara hukuki bir boyut katıyor. Bu hesaplama, enflasyonun ötesinde bir vizyon sunuyor ve işçilerin ekonomik payını güvence altına alıyor. Görüşmeler, bu tür uzman görüşleriyle şekillendikçe, sonuçlar daha kapsayıcı hale geliyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: