Ortadoğu’da İsrail ile İran arasında 13 Haziran’da başlayan ve dördüncü gününe giren çatışmalar, nükleer tesisleri hedef alan saldırılarla küresel bir krize dönüşüyor. İsrail’in İran’ın Natanz, İsfahan, Piranşar ve Ghadir tesislerine düzenlediği hava operasyonları, bölgedeki gerilimi tırmandırırken, ABD’li uydu şirketi Maxar Technologies’in çektiği görüntüler, tesislerdeki hasarı gözler önüne serdi. İran’ın misilleme saldırılarıyla karşılık vermesi, yüzlerce can kaybına ve ağır altyapı zararlarına yol açtı. İşte, bu tarihi çatışmanın detayları ve tesislerdeki yıkımın boyutu.
İran-İsrail Çatışması Nedir?
İsrail, 13 Haziran gece yarısı “Yükselen Aslan” operasyonuyla İran’ın nükleer programını hedef aldığını açıklayarak Tahran, İsfahan ve diğer şehirlerdeki askeri ve nükleer tesislere hava saldırıları düzenledi. İran, bu saldırılara 200’den fazla balistik füzeyle misilleme yaparak Tel Aviv, Kudüs ve Hayfa’yı vurdu. Çatışmaların dördüncü gününde, İsrail’in Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislere odaklanan saldırıları, İran’ın silah üretim kapasitesini zayıflatmayı amaçlıyor. İran Sağlık Bakanlığı, 224 sivil ve askeri personelin öldüğünü, 1277 kişinin yaralandığını bildirdi. İsrail’de ise 24 kişi hayatını kaybetti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Natanz’da radyasyon ve kimyasal sızıntı tespit edildiğini, ancak çevresel bir felaketin şimdilik önlendiğini açıkladı.
Nükleer Tesislerdeki Hasar Ne?
Maxar Technologies’in 14 Haziran’da çektiği uydu görüntüleri, İsrail’in hedef aldığı tesislerdeki yıkımı ortaya koydu. Natanz Nükleer Tesisi’nde, yer üstündeki Pilot Yakıt Zenginleştirme Tesisi tamamen imha oldu; elektrik altyapısı, jeneratörler ve santrifüjler ağır hasar gördü. Ancak yeraltındaki ana tesisin durumu belirsiz. İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi’nde uranyum dönüştürme birimleri ve laboratuvarlar zarar gördü, ancak IAEA, tesisin ana reaktörünün korunduğunu bildirdi. Piranşar’daki askeri tesiste füze üretim birimleri vurulurken, Tahran’daki IRGC Ghadir Tesisi’nde hava savunma sistemleri ve depolar hedef alındı. İran, Natanz’da kimyasal kirlilik olduğunu doğruladı, ancak radyasyon sızıntısının kontrol altında olduğunu iddia etti. İsrail ordusu, Natanz’ın yeraltı santrifüjlerine zarar verdiğini öne sürüyor, ancak bu iddia bağımsız kaynaklarla doğrulanmadı.
Küresel Yansımalar ve Gelecek
Çatışmalar, küresel enerji piyasalarını ve diplomasiyi sarsıyor. Ham petrol fiyatları yüzde 10 artarak varil başına 75 dolara ulaştı; Hürmüz Boğazı’nın kapanma riski piyasaları tedirgin ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, İran ve İsrail’e barış çağrısı yaptı ve Hamaney’e suikast planını veto ettiğini belirtti. Türkiye, İsrail’i kınayarak bölge liderleriyle diplomasi yürütüyor; THY ve Pegasus, İran ve komşu ülkelere uçuşları durdurdu. Hizbullah ve Hamas, İran’a destek açıklarken, Fransa ve İngiltere güvenlik önlemlerini artırdı. IAEA Başkanı Rafael Grossi, nükleer tesislere saldırıların “kabul edilemez” olduğunu vurguladı. Çatışmaların devam etmesi, bölgesel bir savaşı tetikleyebilir; uzmanlar, İran’ın nükleer kapasitesinin ciddi şekilde zayıfladığını, ancak misilleme potansiyelinin yüksek olduğunu belirtiyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: