Marketlere doğrudan üreticiden alma zorunluluğu

Sebze ve meyve fiyatlarındaki aşırı dalgalanmayı önlemek için hazırlanan yeni Hal Kanunu taslağı, yılbaşında TBMM gündemine geliyor. Düzenleme, zincir marketlere ürünlerin en az yüzde 20’sini doğrudan üreticiden alma zorunluluğu getiriyor. Aracıların rüsum kaçırması halinde yetki belgeleri askıya alınacak, üretici örgütlerine ise ücretsiz arsa tahsisi yapılacak. Bu adımlar, gıda zincirindeki kayıt dışılığı azaltmayı ve tüketici fiyatlarını düşürmeyi hedefliyor.

Taslak, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda hazırlandı. Meclis’e sunulduktan sonra hızlı yasalaşması bekleniyor. Zincir marketler, meyve-sebze satışlarında doğrudan üreticiye yönelmek zorunda kalacak. Bu zorunluluk, ilk aşamada yüzde 20 olarak uygulanacak ve kademeli artırılabilecek. Düzenleme, enflasyonla mücadelede önemli bir adım olarak görülüyor.

Zincir Marketlere Doğrudan Alım Zorunluluğu

Yeni Hal Kanunu’nun en çarpıcı maddesi, zincir marketlere getirilen doğrudan üreticiden alım şartı. Marketler, sebze-meyve ürünlerinin en az yüzde 20’sini üreticiden veya üretici örgütlerinden temin edecek. Bu oran, zamanla artırılacak. Amaç, aracı sayısını azaltarak fiyat farkını düşürmek.

Zorunluluk, büyük zincirleri doğrudan çiftçiyle buluşturacak. Üretici örgütleri güçlenecek, tüketici daha uygun fiyata ürün alacak. Marketler, tedarik zincirini yeniden yapılandıracak. Bu madde, gıda enflasyonunun en büyük nedenlerinden biri olarak görülen aracı maliyetini hedefliyor.

Aracılara Sert Önlemler

Taslak, kayıt dışı ve vergi kaçakçılığına karşı sıkı denetim getiriyor. Hal dışında satış yapan tüccarlar yetki belgesi almak zorunda kalacak. Rüsum ücretini düşük göstererek vergi kaçıranların belgeleri askıya alınacak. Hal içinde komisyoncular arası satış tamamen yasaklanacak.

Bu yasak, fiyat şişirmelerinin önüne geçecek. Denetimler sıkılaşacak, cezalar caydırıcı olacak. Aracıların sayısını azaltarak piyasada rekabet oluşacak. Taslak, gıda zincirindeki şeffaflığı artıracak.

Üreticiye Ücretsiz Arsa ve Yer Tahsisi

Üretici örgütlerine hallerde yüzde 25 yer ayrılacak. Yeni hal kurmak isteyen örgütlere devlet ücretsiz arsa tahsis edecek. Bu teşvik, üreticilerin piyasada daha etkin rol almasını sağlayacak. Kooperatifler güçlenecek, doğrudan satış artacak.

Ücretsiz arsa uygulaması, üretici maliyetlerini düşürecek. Örgütler, kendi hallerini kurabilecek. Bu adım, aracıları devre dışı bırakarak tüketiciye ucuz ürün sunacak. Taslak, üreticiyi korurken tüketiciyi de rahatlatacak.