Meclis'te AYM'nin Can Atalay kararı okundu ortalık karıştı

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi ve cezaevinde tutulması, Türkiye’nin hukuk ve siyaset gündeminde uzun süredir tartışma konusu. Bugün (16 Nisan 2025), Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin “yok hükmünde” olduğuna dair kararı, TBMM Genel Kurulu’nda resmen okundu. TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca tarafından okutulan karar sonrası Genel Kurul kapatıldı. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, bu adımın Atalay’ın vekilliğinin hukuken düşmediğini teyit ettiğini vurguladı. Ancak, Atalay’ın TBMM’ye dönüp dönemeyeceği ve cezaevinden tahliye edilip edilmeyeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.

Bu gelişme, Atalay’ın Gezi Davası’nda aldığı 18 yıl hapis cezası nedeniyle yaşadığı hukuki sürecin ve AYM ile Yargıtay arasındaki anayasal krizin yeni bir dönüm noktası olarak görülüyor. Kararın TBMM’de okunması, sembolik bir adım olsa da, Atalay’ın milletvekilliği statüsünün iadesi ve özgürlüğüne kavuşması için yeterli olup olmayacağı tartışılıyor. X platformunda da yankı bulan bu olay, hukukçular, siyasetçiler ve kamuoyu arasında yoğun bir gündem oluşturdu. İşte AYM kararının detayları, TBMM’deki yankıları ve Atalay’ın olası dönüşüne dair beklentiler.

AYM Kararı ve TBMM’deki Tarihi Adım

Anayasa Mahkemesi, Can Atalay’ın 14 Mayıs 2023 genel seçimlerinde TİP’ten Hatay Milletvekili seçilmesine rağmen, Gezi Davası’ndan aldığı 18 yıl hapis cezası nedeniyle cezaevinde tutulmasının hak ihlali oluşturduğuna hükmetmişti. AYM, 25 Ekim 2023’te Atalay’ın seçilme hakkı ve kişi hürriyeti ve güvenliği haklarının ihlal edildiğini belirtmiş, yargılamanın durdurulmasını ve tahliyesini istemişti. Ancak, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay 3. Ceza Dairesi bu kararı uygulamadı. Yargıtay, AYM’nin kararını “hukuki değerden yoksun” sayarak, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi için TBMM’ye yazı gönderdi. Bu yazı, 30 Ocak 2024’te TBMM’de okunarak Atalay’ın vekilliği düşürüldü.

AYM, 1 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararında, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin “yok hükmünde” olduğunu ve Yargıtay’ın kararının hukuka aykırı olduğunu vurguladı. Bugün, bu karar TBMM Genel Kurulu’nda Gülizar Biçer Karaca tarafından okundu. Kararın okunması sırasında bazı AKP milletvekilleri Genel Kurul’u terk ederken, bazıları “Yaptığınız çok yanlış” diyerek tepki gösterdi. CHP’li milletvekilleri ise kararı alkışlarla karşıladı. X’te @KararHaber, “AYM’nin iade kararı okundu, Atalay’ın vekilliği düşmedi,” paylaşımıyla olayı duyurdu. Ancak, kararın tutanaklara geçirilmediği belirtiliyor, bu da sürecin hukuki sonuçlarını tartışmalı hale getiriyor.

Can Atalay TBMM’ye Geri Dönecek mi?

AYM kararının TBMM’de okunması, Atalay’ın milletvekilliği statüsünün iadesi için önemli bir adım olarak görülüyor, ancak tahliye ve TBMM’ye dönüş için ek prosedürler gerekiyor. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, kararın okunmasıyla Atalay’ın vekilliğini düşürme işleminin hukuken yok hükmünde olduğunu belirtti ve “Atalay’ın vekilliği düşürülememiştir,” dedi. Emir, bu adımın geç kalmış olsa da yerinde olduğunu vurguladı. TİP Genel Başkanı Erkan Baş, daha önce, kararın okunmasının Atalay’ın vekil olarak kaydedilmesi ve tahliye edilmesi gerektiğini ifade etmişti.

Ancak, sürecin nasıl ilerleyeceği belirsiz. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 2024’te yaptığı bir açıklamada, “Yargıtay’ın kesin hükmü varken Meclis’in yapabileceği bir şey yok,” diyerek Atalay’ın tahliyesine karşı çıkmıştı. Yargıtay’ın AYM kararlarını uygulamama tutumu, anayasal krizin devam ettiğini gösteriyor. Hukuk profesörü Adem Sözüer, AYM’nin “yok hükmünde” kararının Atalay’ın vekilliğinin devam ettiği anlamına geldiğini ve TBMM’nin bu kararı uygulaması gerektiğini belirtiyor. Buna karşın, TBMM’nin Atalay’ı vekil olarak kaydetmesi ve tahliye sürecini başlatması için siyasi irade gerektiği ifade ediliyor.