Ulaştırma Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı'nın ilgili yönetmeliklerine göre, bilet fiyatına dahil edilmeyen her türlü ek ücret açıkça yasaklanmış durumda. POS komisyonu da bu kapsama giriyor. Tüketici Hakem Heyetleri, bu yönde verdiği kararlarla uygulamayı geçersiz kılıyor.
POS Komisyonu Nedir ve Neden Yasak?
POS komisyonu, kredi kartıyla ödeme yapıldığında işletmelerin bankalara ödediği hizmet bedeli olarak tanımlanıyor. Normalde bu maliyet, satıcı tarafından karşılanması gereken bir gider kalemi. Ancak bazı seyahat acenteleri ve online bilet platformları, bu ücreti doğrudan yolcuya yansıtıyor.
6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri Kanunu’nun 17. maddesi, “Tüketiciden alınan bedel dışında ilave ücret talep edilemez” hükmünü getiriyor. Rekabet Kurumu da benzer uygulamaları haksız ticari pratik olarak değerlendiriyor. Hukukçular, bu komisyonun tüketiciye yüklenmesinin açıkça kanuna aykırı olduğunu vurguluyor.
Son bir yılda Tüketici Hakem Heyetleri’ne ulaşan binlerce başvuru, bu konuda emsal kararlar oluşturdu. Çoğu dosyada yolculara ödedikleri komisyon faiziyle iade edildi.
Yolcular Faizle Birlikte Geri Alım Hakkına Sahip
Tüketiciler, bilet alırken ödedikleri POS komisyonu için şu yolları izleyebiliyor:
- Öncelikle bilet alınan acente veya havayolu şirketine yazılı başvuru yapılmalı.
- 30 gün içinde olumlu yanıt alınmazsa ilçe Tüketici Hakem Heyeti’ne e-Devlet üzerinden ücretsiz başvuru yapılabiliyor.
- 2025 itibarıyla parasal sınır 104.000 TL’nin altında kalan uyuşmazlıklar için Hakem Heyeti zorunlu yol.
Başvurularda fatura veya ödeme dekontu yeterli delil sayılıyor. Hakem heyetleri, komisyon bedelinin yanı sıra yasal faizini de hükmediyor. Faiz, ödeme tarihinden iade tarihine kadar işliyor.
Avukat Cevat Kazım Ataman, “Bu uygulama yıllardır devam ediyor ama artık tüketiciler bilinçlendi. Geri ödemeler birkaç hafta içinde hesaplara yatıyor” dedi.
Hangi Şirketler Bu Komisyonu Alıyor?
Uygulama özellikle bazı online seyahat acentelerinde ve az sayıda havayolu iştirakinde görülüyor. Pegasus, AJet ve bazı büyük acenteler komisyonu kaldırırken, birkaç platform hâlâ yüzde 1-3 arasında değişen oranlar uyguluyor.
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Komisyon alan işletmeler Rekabet Kurumu’na da şikâyet edilebilir. Para cezası riski yüksek” uyarısında bulundu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 2025 başından itibaren bu konuda denetimleri artıracağını açıkladı. Bakanlık, bilet fiyatlarının tüm vergiler ve hizmet bedelleriyle birlikte şeffaf gösterilmesini zorunlu kılacak yeni bir yönetmelik üzerinde çalışıyor.
Yolcular, bilet alırken “ek hizmet ücreti” veya “ödeme yöntemi farkı” gibi kalemleri dikkatle incelemeli. Bu tür ücretler varsa ödemeden önce itiraz edilebilir veya komisyonsuz ödeme seçenekleri talep edilebilir. Hukukçular, tüketicilerin haklarını kullanmaktan çekinmemesi gerektiğini belirtiyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: