Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), 2025 Uluslararası Savunma Fuarı (FEINDEF) sırasında İspanya Hava Kuvvetleri için tarihi bir anlaşmaya imza attı. HÜRJET, İspanya’nın Northrop F-5 uçaklarının yerini alacak yeni nesil jet eğitim uçağı olarak seçildi. Avion Revue’nin haberine göre, 14 Mayıs Çarşamba günü HÜRJET resmi olarak İspanya Hava Kuvvetleri envanterine katılacak. Talavera’daki 23. Kanat’ta görev yapacak HÜRJET’ler, İspanyol pilotların eğitim kapasitesini artırırken, Türk savunma sanayiinin Avrupa’daki etkisini güçlendirecek.
Anlaşma, 20 Aralık 2024’te imzalanan 30 adet HÜRJET tedarikine ilişkin Mutabakat Zaptı’nın devamı niteliğinde. İspanya Savunma Bakanı María Margarita Robles Fernández’in FEINDEF 2025’te TUSAŞ standını ziyareti, iş birliğinin sembolü oldu. HÜRJET’in İspanyol kamuflajıyla sergilenmesi ve teknik üstünlükleri, fuarda büyük ilgi çekti. X platformunda, kullanıcılar bu gelişmeyi “Türk havacılığının zaferi” olarak kutladı. İşte, anlaşmanın detayları ve HÜRJET’in İspanya yolculuğu.
HÜRJET’in seçilme süreci ve anlaşma
İspanya Hava Kuvvetleri, F-5M (AE.9) uçaklarını emekliye ayırmak için Boeing T-7, KAI T-50 ve Leonardo M-346 gibi rakiplerle görüşmeler yaptı. Ancak, HÜRJET, 1.25 Mach hızı, 3000 kg taşıma kapasitesi, AESA radar ve 9 farklı mühimmat entegrasyonuyla öne çıktı. Euronews’in 1 Ağustos 2024 haberine göre, İspanya 28-30 HÜRJET alımı için 275 milyon euro bütçe ayırdı. 20 Aralık 2024’te imzalanan Mutabakat Zaptı, 13 Mayıs 2025’te FEINDEF’te resmi anlaşmayla sonuçlandı. Airbus ve 14 İspanyol firma, uçağın bazı parçalarını üretecek; teslimatlar 2026’da başlayacak.
HÜRJET’in teknik üstünlükleri
HÜRJET, tek motorlu, tandem kokpitli bir jet eğitim ve hafif taarruz uçağı. F404-GE-102 turbofan motoru ile 1.25 Mach hıza ulaşan uçak, T-7A Red Hawk (0.975 Mach) ve M-346 (1.15 Mach)’yı geride bırakıyor. Bozdoğan, Gökdoğan, SOM gibi mühimmatlarla donatılan HÜRJET, uçak gemilerine iniş-kalkış yapabilen bir varyant için de geliştiriliyor. TUSAŞ, 100 adet yurtiçi, 300 adet ihracat için üretim planlıyor; GE’ye 100 F404 motoru siparişi verildi. İspanya Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Francisco Braco Carbo, Şubat 2025’te HÜRJET’le uçarak uçağın beşinci nesil savaş uçaklarına geçiş için ideal olduğunu belirtti.
Türkiye-İspanya savunma iş birliği
Anlaşma, Türkiye-İspanya savunma iş birliğini güçlendiriyor. TUSAŞ, Airtificial ile 4.8 milyon euro’luk uçuş kumanda çubuğu sözleşmesi imzaladı; Airbus, HÜRJET’in İspanya konfigürasyonunda alt sistemler sağlayacak. 26 Şubat 2025’te Türk ve İspanyol hava kuvvetleri komutanlarının HÜRJET’le kol uçuşu, iş birliğinin sembolü oldu. TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “HÜRJET, NATO ve diğer ülkeler için ideal bir platform. Bu anlaşma, Avrupa’da yeni kapılar açacak” dedi. İspanya’nın 6 adet A400M alımı da görüşülüyor, ancak HÜRJET karşılığı takas iddiası TSK tarafından yalanlandı.
Küresel etkiler ve tartışmalar
HÜRJET’in İspanya’ya satışı, Türkiye’nin savunma sanayiinde ihracatçı ülke konumunu pekiştirdi. Avion Revue, HÜRJET’in Avrupa Birliği üyesi bir ülkenin envanterine giren ilk Türk jeti olduğunu yazdı. Ancak, F-35 programından çıkarılmasının ardından Türkiye’nin HÜRJET’le Avrupa’ya girişi, bazı çevrelerde “stratejik bir dönüş” olarak yorumlandı. X platformunda, kullanıcılar “HÜRJET, Türk mühendisliğinin zaferi” derken, bazıları yerel ekonomik sorunlar nedeniyle eleştirdi: “Uçak satıyoruz, ama ekonomi düzelmeli.” NATO ülkeleri arasında HÜRJET’e ilginin artması, Fransa, Almanya ve İngiltere gibi ülkelerin eğitim uçağı arayışlarında da Türkiye’yi gündeme taşıyabilir.
Yorumlar
Kalan Karakter: