Doğalgaza büyük zam! EPDK’dan yeni tarife açıklaması

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), doğal gaz fiyatlarında yeni bir düzenlemeye gidildiğini duyurdu. 2 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak tarifeye göre, sanayi tüketicileri için fiyatlar ortalama yüzde 7,86, konut tüketicileri için ise yüzde 24,6 oranında artacak. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BOTAŞ) toptan satış fiyatlarındaki değişiklikler doğrultusunda yapılan zam, bütçe hedeflerini desteklemeyi amaçlıyor. Habertürk ve NTV’nin haberine göre, bu artış, 1 metreküp doğal gazın konutlarda nihai fiyatını ortalama 7,6 TL’den 9,4 TL’ye yükseltti. Zam, ekonomik baskılar ve artan enerji maliyetleri nedeniyle tartışma yaratırken, EPDK, düzenlemenin sektörün sürdürülebilirliği için gerekli olduğunu belirtti.

Zam oranları ve etkileri

EPDK’nın açıklamasına göre, BOTAŞ’ın toptan satış fiyatlarındaki artış, nihai tüketici fiyatlarına yansıdı. Konut aboneleri için yüzde 24,6’lık zam, 1 metreküp doğal gazın fiyatını 7,6 TL’den 9,4 TL’ye çıkardı; bu, aylık 300 metreküp tüketen bir hane için yaklaşık 540 TL ek maliyet anlamına geliyor. Sanayi tüketicileri için ise yüzde 7,86’lık artış, 300 bin metreküp altında tüketimi olan serbest tüketiciler için fiyatı 11,8 TL’den 15,2 TL’ye yükseltti. Anadolu Ajansı, bu zamların enerji üretim ve dağıtım maliyetlerindeki küresel artışlardan kaynaklandığını bildirdi. 2024’te benzer bir zam dalgası yaşanmış, konutlarda yüzde 24,4 artış görülmüştü. Bu yeni düzenleme, özellikle enflasyon ve hane bütçeleri üzerinde ek baskı yaratabilir.

Bütçe hedefleri ve sektörel dinamikler

EPDK, zam kararının bütçe hedeflerini desteklemek ve enerji sektörünün finansal sürdürülebilirliğini sağlamak için alındığını vurguladı. BOTAŞ’ın 2024’te 42 milyar dolar dış ticaret açığı verdiği, enerji ithalatının bu açığın yüzde 25’ini oluşturduğu biliniyor. Dünya Bankası verilerine göre, küresel doğal gaz fiyatları 2024’te yüzde 15 artarken, Türkiye’nin ithal gaz bağımlılığı zam kararını kaçınılmaz kıldı. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, daha önce yaptığı açıklamalarda, “Enerji piyasasının istikrarı için maliyet artışlarını tüketiciye dengeli yansıtıyoruz,” demişti. Ancak, zam oranlarının sanayi için daha düşük tutulması, üretim maliyetlerini koruma çabasını yansıtıyor. Bu durum, sanayi sektörünün küresel rekabet gücünü sürdürmesine destek olmayı hedefliyor.

Tüketici ve sektör tepkileri

Doğal gaz zammı, özellikle kış aylarına yaklaşılırken hane halkı ve sanayi çevrelerinde endişe yarattı. 2023’te uygulanan 25 metreküpe kadar ücretsiz doğal gaz politikası, Nisan 2024’te sona ermiş ve tüketici faturaları artmıştı. Yeni zam, özellikle kalabalık aileler ve küçük işletmeler için ek yük getiriyor. Bloomberg HT’ye göre, yıllık enflasyona 1,5 puanlık bir etki yapması beklenen zam, sanayi maliyetlerini artırarak ekonomik yavaşlamayı derinleştirebilir. TMMOB, daha önce EPDK’nın yüksek tüketim yapan abonelere yönelik düzenlemelerini “özel şirketleri kollama” olarak eleştirmişti. Hükümet, düşük gelirli hanelere yönelik enerji sübvansiyonlarını artırma sinyali verse de, henüz somut bir plan açıklanmadı.