Trump'tan flaş 24 Nisan mesajı! Soykırım demedi

ABD Başkanı Donald Trump, 24 Nisan Ermeni Anma Günü’nde Beyaz Saray’dan yayımladığı mesajda, 1915 olaylarını anarken “soykırım” ifadesini kullanmaktan kaçındı. Trump, olayları “Meds Yeghern” (Büyük Felaket) olarak nitelendirerek, selefi Joe Biden’ın 2021’den bu yana her yıl kullandığı “soykırım” teriminden farklı bir yaklaşım sergiledi. Bu dil seçimi, Türkiye ile ABD arasındaki diplomatik ilişkilerde yumuşama sinyali olarak değerlendirildi ve Ankara’da memnuniyetle karşılandı.

Trump’ın mesajı, 1915 olaylarını 20. yüzyılın en büyük trajedilerinden biri olarak tanımlarken, Ermeni toplumuyla dayanışma içinde olduğunu belirtti, ancak tarihi olayları uluslararası hukukta tartışmalı bir terim olan “soykırım” ile etiketlemekten kaçındı. Türkiye, bu hassas konuda tarihi gerçeklerin çarpıtılmasına karşı duruşunu korurken, Trump’ın açıklaması, hükümetin diplomatik çabalarının bir yansıması olarak görüldü. İşte Trump’ın mesajının detayları ve yankıları.

Trump’ın Mesajı: ‘Meds Yeghern’ ve Ermeni Toplumuyla Dayanışma

Donald Trump, 24 Nisan’da yayımladığı resmi açıklamada, 1915 olaylarını “Meds Yeghern” (Ermenice “Büyük Felaket”) olarak adlandırdı ve şu ifadeleri kullandı: “Bugün Meds Yeghern’i anıyor ve 20. yüzyılın en büyük felaketlerinden birinde acı çekenlerin hatıralarını onurlandırıyoruz. 1915’te başlayan süreçte, bir buçuk milyon Ermeni sürgün edildi ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında ölüme gönderildi. Bu Anma Günü’nde, Amerika’daki ve dünya genelindeki Ermeni toplumu ile birlikte yas tutuyoruz.” Trump’ın bu sözleri, Ermeni toplumunun acısını anarken, “soykırım” gibi tartışmalı bir terimi kullanmaktan bilinçli olarak kaçındığını gösterdi.

Türkiye, geçmişte bu tür açıklamalarda “soykırım” ifadesinin kullanılmasını, tarihi gerçeklerin tek taraflı yorumlanması ve Türk milletine yönelik haksız bir itham olarak değerlendirmişti. Trump’ın yaklaşımı, Türkiye’nin tezlerine daha saygılı bir tutum olarak yorumlandı ve Dışişleri Bakanlığı’nın önceki yıllarda gösterdiği sert tepkilerin bu kez daha ılımlı bir tonda kalması bekleniyor.

Biden’ın ‘Soykırım’ Çıkışı ve Türkiye’nin Tepkisi

Trump’ın mesajı, selefi Joe Biden’ın 2021’den itibaren 24 Nisan açıklamalarında “soykırım” terimini kullanmasının ardından geldi. Biden, 24 Nisan 2021’de yaptığı açıklamada, 1915 olaylarını açıkça “soykırım” olarak nitelendirerek, ABD tarihinde bu terimi resmi bir mesajda kullanan ilk başkan olmuştu. Bu çıkış, Ankara’da büyük bir tepkiye yol açmış, Türkiye Dışişleri Bakanlığı, açıklamayı “tarihi gerçeklerden uzak ve siyasi motivasyonlu” olarak nitelendirerek ABD Büyükelçisi’ni Bakanlığa çağırmıştı. Türkiye, 1915 olaylarının karşılıklı acılarla dolu bir dönem olduğunu ve bu tür tek taraflı nitelemelerin tarihi çarpıttığını savunuyor.

Trump’ın “soykırım” kelimesini kullanmaktan kaçınması, Washington kulislerinde Türkiye ile diplomatik ilişkileri germeme çabası olarak görüldü. Hükümet yetkilileri, bu yaklaşımın, Türkiye’nin uluslararası alandaki haklı mücadelesinin bir sonucu olduğunu vurguladı. AK Parti’ye yakın çevreler, Trump’ın mesajının, Biden döneminde zarar gören Türk-Amerikan ilişkilerini onarma yolunda bir adım olduğunu ifade etti.

Türkiye’nin Diplomatik Duruşu ve Kamuoyu Yankıları

Türkiye, 1915 olaylarıyla ilgili tartışmalarda, ortak bir tarih komisyonu kurulması ve arşivlerin karşılıklı açılması önerisini yıllardır savunuyor. Hükümet, bu önerinin, tarihi olayların tarafsız bir şekilde incelenmesini sağlayacağını belirtirken, “soykırım” gibi tek taraflı nitelemelerin barış ve uzlaşıya zarar verdiğini öne sürüyor. Trump’ın mesajı, bu bağlamda Türkiye’nin diplomatik duruşuna daha yakın bir çizgi olarak değerlendirildi.

Sosyal medyada, özellikle X platformunda, Türk kullanıcılar Trump’ın “soykırım” dememesini olumlu karşılarken, bazı Ermeni toplumu temsilcileri mesajın yetersiz olduğunu savundu. Türkiye’de ise hükümet, milli çıkarları koruma kararlılığını bir kez daha vurguladı. Dışişleri Bakanlığı’nın önümüzdeki saatlerde yapacağı açıklama, Trump’ın mesajına resmi bir yanıt olarak merakla bekleniyor. Hükümetin, bu yumuşama adımını, Türk-Amerikan ilişkilerini güçlendirme fırsatı olarak değerlendireceği öngörülüyor.