Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli, malul ya da ölüm aylığı alan vatandaşları, uzun süre tahsil edilmeyen ödemelerde zaman aşımı riskine karşı uyardı. Özellikle 2008 öncesi bağlanan maaşlarda 5 yıllık zaman aşımı süresi uygulanıyor ve bu süre dolduğunda ödemeler yapılamıyor. Hak kaybı yaşamamak için vatandaşların maaşlarını düzenli takip etmesi gerekiyor.
SGK, yaşlılık, malullük, iş göremezlik ve ölüm aylıkları gibi çeşitli sosyal güvenlik ödemeleri sunuyor. Ancak, bu ödemelerin alınmaması durumunda, sigortalılık statüsüne ve gelir türüne göre farklı kurallar devreye giriyor. Gaiplik durumları ve toptan ödemelerde de benzer zaman aşımı süreleri söz konusu. Uzmanlar, vatandaşların yasal süreleri dikkatle izlemesini öneriyor.
Zaman aşımı kuralları ve 2008 öncesi maaşlar
SGK, 2008 Ekim ayından önce SSK ve Bağ-Kur kapsamında bağlanan emekli, malullük, geçici ve sürekli iş göremezlik gelirleri için 5 yıllık zaman aşımı süresi uyguluyor. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş’ın 28 Mayıs’taki köşe yazısına göre, bu dönemde bağlanan ödemeler, 5 yıl içinde tahsil edilmezse zaman aşımına uğruyor. Örneğin, 2007’de emekli olan bir kişi, maaşını 2012’ye kadar almadıysa, bu ödemeler SGK tarafından yapılmıyor. 4/1-c (memur sigortalıları) kapsamında vazife malullüğü ve ölüm aylıkları için de aynı 5 yıllık süre geçerli. Ödemeler, ölüm tarihini takip eden ay başından itibaren hesaplanıyor; ancak gecikme durumunda sadece geriye dönük 5 yıl için ödeme yapılıyor. 2008 sonrası bağlanan maaşlarda ise zaman aşımı uygulanmıyor.
Gaiplik ve toptan ödemelerde süre sınırı
Gaiplik durumlarında, hak sahiplerinin mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde SGK’ya başvurması gerekiyor. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa, sadece geriye dönük 5 yıllık maaş ödeniyor; önceki dönemler için hak talep edilemiyor. Toptan ödemeler ve diğer sosyal güvenlik hakları için de aynı 5 yıllık hak düşürücü süre geçerli. Örneğin, bir vatandaş, gaiplik kararıyla mirasçı olarak aylık almaya hak kazanırsa, ancak 6 yıl sonra başvurursa, sadece son 5 yılın ödemelerini alabiliyor. SGK, bu tür durumlarda başvuru tarihinden geriye dönük hesaplama yapıyor. Uzmanlar, vatandaşların mahkeme kararlarını ve SGK başvuru süreçlerini titizlikle takip etmesi gerektiğini vurguluyor.
Vatandaşlar için öneriler ve dikkat edilmesi gerekenler
SGK’nın zaman aşımı uygulamaları, özellikle 2008 öncesi emeklileri ve gaiplik durumuyla hak sahibi olanları doğrudan etkiliyor. Uzmanlar, vatandaşların maaşlarını düzenli tahsil etmesini, uzun süre alınmayan ödemeler için SGK il müdürlüklerine veya e-Devlet üzerinden kontrol yapmasını öneriyor. e-Devlet’te “SGK Ödeme Bilgileri Sorgulama” hizmeti, birikmiş ödemelerin durumunu gösteriyor. Ayrıca, ölüm aylığı veya malullük geliri gibi haklarda, başvuru gecikmelerinin hak kaybına yol açmaması için yasal sürelerin bilinmesi önem taşıyor. SGK, vatandaşları bilgilendirmek için Alo 170 hattını ve resmi internet sitesini aktif olarak kullanıyor. Uzmanlar, özellikle avukat veya sosyal güvenlik danışmanlarıyla çalışmanın, karmaşık durumlarda faydalı olabileceğini belirtiyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: